Natuurlijk
February 1, 2017•364 words
Een van de favoriete woorden van een columnist is het woord ‘natuurlijk’. Ik citeer volstrekt willekeurig mijn collega’s Holman (Het Parool): “Natuurlijk is Wilders een populist”; Rusman (NRC): “Het is natuurlijk geweldig dat (bijna) alle partijen in de Kamer het eens zijn over het belang van homorechten” en mijn favoriet van Frank Bosman: “Natuurlijk, we weten allemaal dat de ‘kindheidsevangeliën’ van Matteüs en Lucas niet hoog scoren op de authenticiteitsmeter.”
Het gebruik van het woord ‘natuurlijk’ heeft iets heel paradoxaals. Er wordt namelijk geïmpliceerd dat de uitspraak die erop volgt – vrijwel altijd een mening of etalering van de eigen kennis – zó logisch is dat hij eigenlijk niet gedaan zou hoeven worden. Dat de auteur de uitspraak desondanks doet, lijkt bijna een gunst te zijn, wellicht ten behoeve van de lezer die niet zo welingelicht is als de auteur zelf. Theoloog Bosman spant wat dat betreft de kroon met de toevoeging van ‘we weten allemaal dat’ en een paar intellectueel klinkende woorden. Durft u nu nog maar eens te zeggen dat u de kindheidsevangelieën van de genoemde profeten eigenlijk best wel authentiek vindt, of erger nog, dat u nog nooit van de kindheidsevangeliën van Matteüs en Lucas gehoord hebt. U kunt net zo goed meteen terugevolueren tot holbewoner. Kortom, ‘natuurlijk’ lijkt vooral een retorisch middel om een onzekere mening dermate zeker te verkondigen of de ontvanger dermate te overdonderen dat verdere discussie erover vermeden kan worden.
Naast de columnist is er niemand die zo graag voor eigen parochie preekt als de politicus. Die maakt dan ook graag gebruik van deze ‘natuurlijk’-tactiek. Met bovenstaande voorkennis heb ik met het oog op de komende verkiezingen de vrijheid genomen in enkele politieke uitspraken het woord ‘natuurlijk’ naar eigen inzicht te vertalen. “We weten niet zeker wat we met deze uitspraak bedoelen, maar uiteindelijk draait het ons om Nederland.” (voorwoord verkiezingsprogramma VVD). “Wij vermoeden dat het verhogen van het minimumloon en uitkeringen een goede oplossing is voor armoede.” (toespraak Roemer). En ten slotte nuancekoning Geert Wilders in zijn verdediging: “Ik ben lichtelijk verbaasd over dit proces, maar ga er graag het gesprek over aan.” Ik wens u een genuanceerde verkiezingstijd toe.
Verschenen in Volzin nr. 2 - 2017