Het cliché
June 1, 2016•425 words
Het was misschien wel de grootste teleurstelling van mijn leven (op natuurlijk dat zoetsappige laatste hoofdstuk van Harry Potter na): het einde van de film Into the Wild. De hoofdpersoon, met wie ik mij zo identificeerde, die weigerde dingen te doen ‘omdat ze zo horen’, die de grenzen van zichzelf en zijn bestaan opzocht door in z’n eentje de wildernis van Alaska te trotseren, krabbelt vlak voordat hij sterft een van de grootste clichés ooit neer: “Geluk is pas echt wanneer het gedeeld wordt.” Niks geen Verlichting of ultiem antwoord op het leven. Het was nog net geen “Home is where the heart is”, dan had ik m’n tv uit het raam gegooid en mezelf er achter- aan. Na al die levenservaring is dit waar je op uitkomt? Ik was woest! Dit had je ook op kitscherige tegeltjes en lantaarntjes in de Xenos kunnen ontdekken!
Pas jaren later, toen ik de film nog drie of vier keer had gezien, begon ik te begrijpen dat dát juist de kracht is van het verhaal. Hoe graag Christopher (en ik met hem) ook zou willen: er is geen verborgen antwoord! Het leven is geen raadsel dat door totale afzondering of andere spirituele praktijken opgelost moet worden. Zelfs na de diepste duik die je kunt nemen, kom je blijkbaar niet veel verder dan 'we moeten er samen wat van maken'.
Ik denk dat toen mijn liefde voor clichés is begonnen. Het cliché heeft iets oprechts, het pretendeert niet origineel te zijn. Al ons spreken is kopiëren, maar alleen het cliché durft dat toe te geven. De oom die op de verjaardag zijn interessante mening over de concrete betekenis van de miljoenennota aan alle aanwezigen opdringt, herhaalt net zo goed wat anderen vóór hem zeiden als de zwager die — “het is al twaalf uur hè, dan mag ’t!” — aan z’n eerste biertje begint. Maar alleen de eerste doet net alsof hij iets nieuws zegt: een échte authentieke eigen mening. Dat hoort bij de echte authentieke ikken die we sinds enkele decennia zijn.
Christopher was in die zin — hoe uniek ook — een kind van zijn tijd: hij moest niets van die vastgeroeste taal hebben, wilde zijn eigen verhaal schrijven. Pas toen het te laat was ontdekte hij wat al die tijd in de schappen van de Xenos voor het oprapen lag: geluk is pas echt wanneer het gedeeld wordt, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, het leven is kort, geniet ervan zolang je kunt, pluk de dag, home is wh...
Verschenen in Volzin nr. 6 - 2016