De gelukssigaret

‘Het leven heeft maar één einddoel en dat is de dood. Dus vanwaar alle haast?’ Ik krabbelde deze woorden een jaar of tien geleden neer in de veronderstelling dat het een bijzonder originele filosofische gedachte was. Inmiddels ben ik die pretentie kwijtgeraakt, maar het idee is gebleven. Het is net of we met z’n allen in een continue wedloop verwikkeld zijn. Iedereen is bang om achter te lopen of iets te missen, maar bijna niemand lijkt te weten waar hij naartoe rent. En stiekem vinden we dat nog prettig ook. Zolang je maar hard genoeg rechtdoor blijft gaan, word je tenminste niet met allerlei lastige vragen geconfronteerd.

Toen ik nog regelmatiger de kerk bezocht, stond ik op zondag vaak min of meer gedwongen stil. Rennen is onmogelijk op berijmingen uit het jaar 1773 en zelfs een beetje doorlopen zat er met het tempo van onze dominee niet echt in. Al dan niet geïnspireerd door de preek overdacht ik in de harde kerkbanken de richting van mijn leven en liep daarna vaak met nieuwe inzichten de kerk uit. Ik probeer het nog weleens, maar het werkt niet echt meer. De afstand tussen mijn leven en de boodschap van de kerk is te groot geworden.

Toen ik deze zomer in Amerika de eerste sigaret uit een nieuw pakje wilde opsteken, hield de jongen naast mij me tegen. Vragend keek ik hem aan. “Dit is je gelukssigaret,” legde hij uit. “Als je een nieuw pakje opent, haal je altijd de derde sigaret op de voorste rij eruit en die stop je er ondersteboven weer in terug. Deze sigaret is heilig. Alleen jij mag ‘m roken en áls je dat gaat doen, zoek je eerst even een rustig plekje op waar je niet gestoord kunt worden. Deze tien minuten zijn helemaal van jou, een kans om even na te denken over het leven. Ben je tevreden met je leven? Welke doelen wil je bereiken? Ben je daarvoor op de goede weg?”

Hoe Amerikaans ook, het idee sprak me aan. Roken als gedwongen stilstaan, een sigaret als vervanging van de kerkdienst. De uitvoering vereiste overigens wel wat oefening – ik vond aan het einde van de vakantie overal verfrommelde pakjes met gelukssigaretten die nog op ‘het juiste moment’ wachtten – maar het hoeft ook niet per se een sigaret te zijn. Waarom niet het derde biertje, of voor mijn part de derde mandarijn of het derde theezakje? Alles kan een kerkdienst zijn, voor wie af en toe durft stil te staan.

Verschenen in Volzin nr. 9 - 2017